Ôrŏz ôtwiyrŏ sie portal i przeciepuje cie do placu, ô kierym prawie czytŏsz.
– Eee… Babi Jar, 1941? Lepij ôstana w dōma.
Porwali cie. Bohatyr z ksiōnżki, co jōm prawie czytŏsz, przibywŏ ci z retōnkiym.
– Hmm, Waffen SS? Niyrŏd ich widza, ale wierza szafnōm te zadanie.
Miołech niydŏwno taki „szpas” z graczkami, kiere pokŏzywoł mi facebook. Wszysko skuli ksiōnżki „Wojŏki. Potokoły z bojōw, zabijaniŏ i umiyraniŏ”. Dobre, dzisio bez alternatywnyj rzeczywistości: na ôbkłŏdce stoi „Żołnierze. Protokoły walk, zabijania i umierania”, a napisali jōm Sönke Neitzel a Harald Welzer.
Bez drugo wojna alianty mieli szpecjalne lagry do chycōnych wojŏkōw, w kierych nagrowali to, ô czym zajynci miyndzy sobōm gŏdali. Klachy, ôsprŏwki, ôstudy ôd gynerałōw, ôficyrōw abo gymajnōw, z Wahrmachtu, Waffen SS, Kriegsmarine abo Luftwaffe, egal. W kŏżdej chwili ftoś mōg pultnōnć cosik, co bōło we wercie do wywiadu.
Zrychtowali tam tōny protokołōw. Piyńdziesiōnt lŏt niyskorzij te dokumynty przestały być tajne, a zaczły robić za niysamowity sztof do historykōw. Sztof bez filtra lŏt, mitōw, felernyj pamiyńci. Rajza direkt do świata ôd wojŏkōw.
Musza sie chyba zrychtować taki ôbstōny tekst ô tych ksiōnżkach, trefach a filmach, kiere ôtwiyrajōm ôczy, pōmiyniajōm to, co i jak mōmy poukłŏdane w gowie, robiōm za poznŏwcze bōmby. Ta ksiōnżka takŏ je: buli cygaństwa ôd ideologōw, szumne balakwastry a la „Dulce et decorum…”, ôbrŏzki złych Niymcōw abo niywinnego Wehrmachtu. Wōniŏ trocha na Zimbardo, trocha na Remarque’a.
Nadszedł czas, aby skończyć z przecenianiem sfery ideologicznej. Ideologia może wprawdzie dostarczać powodów do wojny, ale nie wyjaśnia, dlaczego żołnierze zabijają albo popełniają zbrodnie wojenne. Zarówno wojna, jak i działania robotników i rzemieślników wojny są banalne, tak jak zawsze banalne są zachowania ludzi (…) w zakładzie pracy, w urzędzie, w szkole lub na uniwersytecie. Niemniej owa banalność zrodziła najbardziej ekstremalną przemoc w dziejach ludzkości.
Pierōńsko dobrŏ ksiōnżka.