Pamiyńć. Wojna. Animacyjŏ. Musiŏłech być tymu rŏd.
War never changes, padŏ chop we prologu do „Fallouta”. Niy zmiyniŏ sie, ôd kiedy ftoś wymyślił popkultura, a fto inkszy wydoł jōm za wojŏkōw. „The roof is on fire, we don’t need no water, let the mutherfuckers burn” na patrolu w Iraku (ja, i szpilaniy na PS – to prawie je nowość). Sarajewo, Queen, gewera i filowaniy na borŏkōw miyndzy blokami. Rockowe śpiywki ô bōmbardowaniu Bejrutu. The best of „Good morning Vietnam!”. „Vor der Kaserne, vor dem grossen Tor…” i „Ade Polenland”. Co śpiywali pod Sommōm abo Verdun – niy wiym, „Im Flandern reitet der Tod” niy ma za fest imprezowŏ, a inkszych śpiywek z I wojny światowyj niy znŏm. Mode synki i fajnŏ muzyka, kerŏ mŏ tak pocyganić, coby wojna niy wyglōndała do nich za fest ôszkliwie.
Filmy wojynne przajōm retro-śpiywkōm.
***
War never changes. Nale zmiyniŏ sie technika nagrań, kere robiōm za relacyje. Te z piyrszej wojny: czŏrne chopki skokajōm po przikopach, lŏtajōm choby ich fto nacwyrtoł. Te z drugij – durś czŏrno-biŏłe, ino już poznŏsz, na co zaglōndŏsz. Wietnam – technikolor. (Jak to sie blank zmiynio, jak machery narychtujōm stare filmy filtrami, coby wyglōndały jak nowe. Abo jak ôglōndŏsz krōniki Vietkōngu – wojna ta samō, a ôbrŏz choby z lŏt ’30) . I doszlimy – ôd lŏt ’80, a już na zicher ôd ’90 relacyje z wojny to je już „nŏsz świat”, bez filtra „w starym kinie”. Niy dziwiã sie, że po Wietnamie armia wiyncyj wachuje, kaj sie pierōm dziynnikŏrze z kamerami a fotografkastlami. Zaglōndŏsz tam, kaj reporter dŏ ci kuknyć, i widzisz ańfachowe miasto, nic inksze ôd Katowic. Bejrut ’82. Sarajewo ’94. Bagdad 2004… Chałpy. Bloki. Auta. Wojŏki. Baby z dzieckami. Trupy. Trefiło sie to kajś tam, ale widzã, iże to niy ma do nŏs cosik niymożliwego, to niy ma inkszy świat. To bōł Bejrut, to mogły być Katowice. Bele jakie Miasto.
(„Już rŏz tak bōło”). (Aby to rŏz?).
„Walc z Baszirem”. Animacyjŏ, kero filtruje wojna choby wiyk – stare krōniki filmowe. Na ôstatek tyn filter seblykŏ. I mŏsz – wojna w mieście. Cudzym? Katać cudzym!
Dzisiŏ – choby farŏrz pō kŏzaniu – mōm pŏrã ôgłoszyń ô fajnych akcjach, kere prawie sztartujōm. Fto durś filuje na necu, tyn wierzã ô nich wiy, nale werci sie pociś ich dalij.
Blog ôd Rafała Szymy 